W przypadku prowadzenia firmy budowlanej i delegowania pracowników do Niemiec w celu wykonywania prac budowlanych polscy pracownicy mają prawo do niemieckich minimalnych warunków pracy na czas trwającego delegowania. Obejmuje to urlop, wynagrodzenie urlopowe (= wynagrodzenie za czas urlopu) oraz niemiecką płacę minimalną. Co należy – jako polski pracodawca – wziąć pod uwagę, wyjaśniamy poniżej.
Spis treści
Czym jest SOKA-BAU?
SOKA-BAU została założona przez trzy strony układu zbiorowego branży budowlanej i w ich imieniu prowadzi tzw. procedurę urlopową. SOKA-BAU składa się z Kasy Urlopowej i Wyrównania Wynagrodzeń Branży Budowlanej (niem. Urlaubs- und Lohnausgleichskasse der Bauwirtschaft – ULAK) oraz Kasy Dodatkowego Zaopatrzenia Branży Budowlanej (niem. Zusatzversorgungskasse des Baugewerbes – ZVK).
Procedura urlopowa
Dla niemieckiej branży budowlanej istnieje specjalna procedura urlopowa, w której muszą uczestniczyć wszyscy pracodawcy świadczący usługi budowlane. Procedura ta obowiązuje na terenie całej Republiki Federalnej Niemiec. Polskie podmioty gospodarcze (przedsiębiorstwa budowlane) również są zobowiązane do udziału w tej procedurze, jeżeli delegują pracowników na budowy znajdujące się na terenie Niemiec. Podleganie pod tzw. procedurę urlopową oznacza, że wszyscy pracodawcy działający w branży budowlanej są zobowiązani co miesiąc wpłacać ustaloną kwotę na rachunek bankowy SOKA-BAU, co finansuje roszczenia urlopowe zatrudnionych przez nich i delegowanych do Niemiec pracowników budowlanych. Dzięki temu pracodawca, który udziela urlopu, nie ponosi strat finansowych.
Wskazać także należy, że na budowach na terenie całej Republiki Federalnej Niemiec obowiązuje niemiecka płaca minimalna (niem. deutscher Mindestlohn). To oznacza, że delegowanym do Niemiec pracownikom budowlanym nie wolno płacić wynagrodzenia niższego niż obowiązująca w danym okresie płaca minimalna.
Jak wziąć udział w procedurze urlopowej?
Rejestracja w SOKA-BAU
Obowiązujące przepisy wymagają dokonania rejestracji przed rozpoczęciem działalności na terenie Niemiec. W praktyce rejestracja może nastąpić również później, tj. po rozpoczęciu świadczenia usług budowlanych. W takim wypadku wskazuje się w zgłoszeniu do SOKA-BAU datę faktycznego rozpoczęcia działalności w Niemczech związanej z obowiązkiem dokonania zgłoszenia.
Rejestracja może nastąpić w formie pisemnej bądź za pośrednictwem zgłoszenia online. Co ważne – obok rejestracji w SOKA-BAU należy się również dokonać odpowiedniej rejestracji oraz zgłoszenia się w Generalnej Dyrekcji Celnej (niem. Generalzolldirektion; § 18 ustawy o delegowaniu pracowników – Arbeitnehmer-Entsendegesetz).
Numer pracodawcy i dokumenty
Podczas rejestracji pracodawca otrzymuje tzw. numer pracodawcy (niem. Arbeitnehmernummer), którym ma obowiązek posługiwać się podczas kontaktów z SOKA-BAU. Ponadto także każdy ze zgłoszonych pracowników otrzymuje swój indywidualny numer, dzięki któremu jest identyfikowany w systemie SOKA-BAU. Po dokonaniu rejestracji w SOKA-BAU i stwierdzeniu obowiązku uczestnictwa w procedurze urlopowej (stwierdzony może być bowiem również brak takiego obowiązku) przez dokonującego zgłoszenia pracodawcy instytucja ta wysyła informacyjne listy dla każdego z delegowanych pracowników, które pracodawca jest zobowiązany przekazać swoim pracownikom.
Rejestracja danych
Rejestracja obejmuje zgłoszenie danych pracodawcy oraz danych delegowanych do Niemiec pracowników budowlanych, którzy będą tam świadczyli pracę w ramach świadczonych przez pracodawcę usług budowlanych. W przypadku zmiany tych danych (np. adresu pracodawcy, zmiana firmy etc.) należy dokonać odpowiedniego zgłoszenia aktualizacyjnego.
Miesięczne raporty i wpłaty
W przypadku potwierdzenia przez SOKA-BAU obowiązku uczestniczenia w procedurze urlopowej odprowadzania składek pracodawca jest zobowiązany co miesiąc przesyłać SOKA-BAU tzw. elektroniczny raport miesięczny (niem. elektronische Monatsmeldung), który zawiera informacje o wynagrodzeniu brutto, urlopie oraz przepracowanych przez pracowników godzinach. Raport musi zostać przesłany najpóźniej do 15 dnia następnego miesiąca kalendarzowego. Składki należy natomiast wpłacać do 28 dnia następnego miesiąca kalendarzowego.
Wynagrodzenie urlopowe
SOKA-BAU przetwarza oraz analizuje przesłane im raporty i wpłaty obliczając na ich podstawie tzw. roszczenia urlopowe pracowników (niem. Urlaubsansprüche der Arbeitnehmer). Jeżeli pracownikowi podczas jego delegacji do Niemiec zostanie udzielony urlop i wypłacone wynagrodzenie urlopowe fakt ten również powinien zostać zgłoszony w elektroniczny raporcie miesięcznym.
Zwroty wpłaconych do SOKA-BAU składek
Wskazać należy, że opłacenie składek SOKA-BAU nie oznacza utraty przez pracodawcę kwot odpowiadających sumie wpłaconych składek. SOKA-BUA zwraca bowiem wypłacone przez przedsiębiorstwo budowlane wynagrodzenie urlopowe, jeżeli wszystkie składki zostały wpłacone i spełnione zostały inne warunki formalne w tym zakresie. Co ważne – SOKA-BAU na bieżąco informuje zarówno pracodawcę, jak i pracowników o aktualnym stanie ewentualnych roszczeń.
Zmiana pracodawcy
Jeżeli delegowany do Niemiec pracownik posiada roszczenia urlopowe względem poprzedniego pracodawcy, to oznacza to, że może on „odebrać” ten urlop u aktualnego pracodawcy, jeżeli nadal wykonuje prace budowlane w ramach oddelegowania do Niemiec. W takim wypadku wynagrodzenie urlopowe zostanie zwrócone pracodawcy.
Prawa pracowników podczas delegowania do Niemiec
Czas trwania urlopu
Liczba dni urlopu wypoczynkowego zależy od czasu pracy w Niemczech. Za każde 12 dni pracy przyznawany jest jeden dzień urlopu. W ciągu roku to łącznie 30 dni urlopu wypoczynkowego.
Wynagrodzenie urlopowe
Wysokość wynagrodzenia urlopowego zależy od wysokości wynagrodzenia brutto, które zostało pracownikowi wypłacone do momentu rozpoczęcia urlopu.
Roszczenia pracowników po zakończeniu delegowania do Niemiec
Jeżeli pracownik delegowany nie wykorzystał w pełni urlopu wypoczynkowego podczas pracy w Niemczech, może złożyć wniosek o jego wypłatę. W takim przypadku SOKA-BAU wypłaca należne pieniądze bezpośrednio pracownikowi, gdy spełnione są wszystkie warunki. Jeżeli natomiast roszczenia urlopowe pracownika wygasły, pracownik ten może złożyć wniosek o wypłatę odszkodowania.
W przypadku jakichkolwiek pytań w kwestiach związanych z delegowaniem pracowników budowlanych oraz SOKA-BAU zapraszamy do kontaktu pod adresem e-mail kontakt@kancelaria-pozniak.pl lub pod numerem telefonu +48 665 246 969.
