W dniu 22 maja 2025 r. Stały Komitet Rady Ministrów zatwierdził projekt ustawy, który może istotnie zrewolucjonizować sposób obliczania stażu pracy w Polsce. Nowelizacja przygotowana przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zakłada, że do stażu pracy będą zaliczane także okresy prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej oraz wykonywania pracy na podstawie umów cywilnoprawnych, w szczególności umowy zlecenia.

Obecnie wyłącznie zatrudnienie na podstawie umowy o pracę ma wpływ na staż pracy – a więc także na uprawnienia zależne od jego długości, takie jak prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego czy nagrody jubileuszowe. Osoby, które przez wiele lat działały jako przedsiębiorcy lub wykonywały zlecenia, nie nabywały takich uprawnień, co w opinii resortu pracy stanowi poważne naruszenie zasady równości.

Co ulegnie zmianie?

Projekt przewiduje, że do stażu pracy będą wliczane m.in.:

• okresy prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej przez osobę fizyczną oraz współpraca z osobą prowadzącą taką działalność,
• okresy wykonywania umów zlecenia, umów o świadczenie usług oraz umów agencyjnych,
• okresy współpracy z osobami wykonującymi tego rodzaju umowy,
• członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych,
• okresy wykonywania pracy zarobkowej za granicą, która nie miała charakteru stosunku pracy,
• okres zawieszenia działalności gospodarczej w związku z osobistą opieką nad dzieckiem – pod warunkiem opłacenia składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Dokumentowanie okresów

Zgodnie z założeniami projektu, okresy te mają być potwierdzane przede wszystkim dokumentami wystawionymi przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). W przypadku zagranicznych dochodów lub pracy nierejestrowanej w ZUS, stosowane będą ogólne zasady dowodowe. Innymi słowy – to pracownik będzie musiał wykazać przed pracodawcą (lub sądem), że w danym okresie faktycznie pracował lub prowadził działalność.

Od kiedy nowe przepisy?

Planowana data wejścia ustawy w życie to 1 stycznia 2026 roku. Roczne vacatio legis ma zapewnić pracodawcom czas na dostosowanie się do nowych obowiązków – m.in. przeliczenie stażu pracowników, aktualizację regulaminów wewnętrznych oraz zabezpieczenie budżetu na ewentualne podwyższone świadczenia.

Co to oznacza dla rynku pracy?

Propozycja zmierza do zmniejszenia dysproporcji między różnymi formami zatrudnienia. Osoby pracujące latami poza etatem – często z powodu braku innej możliwości – będą mogły liczyć na bardziej sprawiedliwe traktowanie przy ustalaniu uprawnień pracowniczych. Nowelizacja może również zwiększyć mobilność zawodową i zachęcić do legalnej działalności gospodarczej.

Warto jednak pamiętać, że nowe przepisy nie oznaczają pełnej zbieżności statusu etatowego i cywilnoprawnego – nadal pozostaną różnice w ochronie, np. w zakresie wypowiedzeń czy obowiązku zapewnienia urlopu. Niemniej, projekt stanowi ważny krok w stronę uelastycznienia systemu świadczeń i bardziej sprawiedliwej oceny ścieżki zawodowej obywateli.